Κρητικές μαντινάδες !

     1.Τι είναι η μαντινάδα;

• Η μαντινάδα  είναι  ποίημα που αποτελείται από δυο στίχους που συνήθως είναι δεκαπεντασύλλαβοι σε ομοιοκαταληξία ή και τέσσερα ημιστίχια που δεν ομοιοκαταληκτούν απαραίτητα. 
• Αποτελεί μέσο αυθόρμητης λαϊκής έκφρασης σε αρκετά μέρη της Ελλάδας, κυρίως όμως στην Κρήτη που είναι ξακουστή για τις μαντινάδες της.
•  Η κρητική μαντινάδα αντανακλά τα αισθήματα, τη σκέψη και τη ζωή του κρητικού λαού. 

• Αντλεί τη θεματολογία της από ποικίλους τομείς και  επί αιώνες συνοδεύει τους Κρητικούς σε όλες τους τις στιγμές και στις εκδηλώσεις, στο σημείο που όσοι δεν είναι από την Κρήτη την θεωρούν αποκλειστικά κρητική ποιητική δημιουργία.

2.Μαντινάδες στο   βιβλίο  Γλώσσας Ε΄  Δημοτικού 

(α΄ τεύχος) σελ. 81

 

 

 

                              Οι φίλοι τραγουδάνε

Η φιλία μας!

Σαν το πουλί απού πετά και μπάλα δεν το πιάνει,
ετσά 'ναι η φιλία μας κι ο κόσμος δεν τη βάνει!

Το φως του φίλου

Όταν θα έχει ο φίλος σου λόγο κι εμπιστοσύνη,
βαστάς 'να φως και πορπατείς τη νύχτα και δε σβήνει.

Φίλος

Κάνε έναν φίλο Κρητικό και άμα σε συμπαθήσει
τότε να είσαι σίγουρος πως δε θα σε πουλήσει.

Φίλος γκαρδιακός

Λένε πως η καρδιά χτυπά για να μας δίνει αίμα
μα γω την έχω να χτυπά για φίλους σαν κι εσένα.

Φτωχός αλλά…

Είμαι φτωχός και το θωρώ, μα έχω καρδιά ατσαλένη
που σε κιντύνους εκατό για τη φιλιά της μπαίνει.

Κάποιες φορές

Καμιά φορά οι φίλοι σου δεν ξέρουνε τι λένε
και σε πληγώνουνε βαθιά χωρίς να το κατένε.

1. Oι μαντινάδες είναι δίστιχα με δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους που φτιάχνουν αυθόρμητα οι Κρητικοί και σχολιάζουν κάτι που υπάρχει γύρω τους ή περιγράφουν αυτά που αισθάνονται. Περιέχουν πολλές τοπικές λέξεις (ιδιωματικές).
Στις παραπάνω μαντινάδες βρείτε τις ιδιωματικές λέξεις και γράψτε στο τετράδιό σας τη σημασία τους.

2. Γνωρίζετε ότι έχουν καταγραφεί χιλιάδες μαντινάδες που έχουν δημιουργηθεί στην Κρήτη τους τελευταίους αιώνες; Κι ακόμη, ότι υπάρχουν άπειρες άλλες που δεν έχουν καταγραφεί, γιατί οι Κρητικοί για κάθε θέμα και σε κάθε στιγμή της ζωής τους συνεχίζουν να φτιάχνουν μαντινάδες; Μπορείτε κι εσείς να φτιάξετε μαντινάδες; Ξεκινήστε συμπληρώνοντας την επόμενη:

Ποτέ σου να μην το χαλάς του φίλου το χατίρι

.....................................................................................

Να τι έγραψαν κάποιοι μαθητές του Ολοημέρου μας:

•  Ποτέ σου να μην το χαλάς του φίλου το χατίρι

• γιατί μαζί θα πίνετε κρασί απ' το ποτήρι     ( Χαριστές Δημήτρης)

•  Ποτέ σου να μην το χαλάς του φίλου το χατίρι

•  γιατί θα τον στενοχωρείς αυτόν τον κακομοίρη    (Καυκιά   Σοφία)  

 

 

•  Έχω 'να φίλο Κρητικό,τον λένε Μανωλάκη
• είναι σε όλο το σχολειό,πολύ καλό παιδάκι      (Κατσιούλα  Γιώτα)